De Iberisch-Romeinse stad Cástulo in de provincie Jaén (Andalusië)

In de provincie Jaén in het noordoosten van Andalusië, is men ongeveer 10 jaar geleden  gestuit op de oude Iberisch-Romeinse stad Cástulo. Een geweldige archeologische vondst, waar archeologen van over de hele wereld op afkomen. Vol enthousiasme is men er sinds 2010 op zoek naar het Romeinse Forum van Cástulo. Toen ik er in 2015 was, was het Forum nog niet gevonden, maar wel onder meer een gigantische, vrijwel intacte mozaïeken vloer uit de Romeinse tijd.

Op deze pagina lees je meer over de geschiedenis, ontdekking, ligging, openingstijden en meer van deze Iberisch-Romeinse stad in Zuid Spanje.

De ontdekking

De Iberisch-Romeinse stad Cástulo wordt aan het begin van 2000 gevonden als er luchtfoto’s worden genomen rond de plaats Linares in de provincie Jaén. Op de foto’s is te zien dat er op een groot stuk land geen begroeiing is. 

In oude documenten gaat men op zoek naar mogelijke aanwijzingen en begint men te vermoeden dat de oude havenstad Cástulo op deze plek gelegen heeft. Dus begint rond 2010 de te graven naar de oude Romeinse stad. In de hoop het Forum van Cástulo te vinden. Dat het politieke, economische en sociale centrum vormde van een Romeinse stad.

Havenstad Cástulo

Cástulo was een belangrijke Iberische havenstad met goede strategische ligging aan de Guadalquivir rivier. Die bovendien onafgebroken bewoond is geweest vanaf 3.000 v.Chr. tot de vijftiende eeuw eeuw. 

Pas toen de Moren Spanje bezetten, verloor de Iberisch-Romaanse stad zijn belangrijke positie en liep het inwoneraantal achteruit. Totdat de plaats in de vijftiende eeuw uiteindelijk geheel verlaten was en in verval raakte. 

Stenen van de vroegere stad zijn gebruikt geworden om nabij liggende plaatsen als Linares en Baeza mee op te bouwen.

Hannibal

Volgens de verhalen is de bekende Carthagaanse generaal Hannibal (die in de Punische Oorlogen op olifanten de Alpen doorkruist heeft) rond 220 v.Chr. in Cástulo getrouwd met prinses Himilce, dochter van de koning van Cástulo, om zo de alliantie tussen Cástulo en Carthago te bezegelen. 

Toen Cástulo zag dat Carthago in de strijd tegen de Romeinen aan de verliezende hand was, heeft het zijn bondgenootschap met Carthago verbroken en is het een alliantie aangegaan met Rome. 

Zou Castulo daarom gespaard zijn gebleven toen de Romeinen de macht overnamen…? Feit is in ieder geval dat deze Iberische stad in de provincie Jaén niet vernietigd werd door de Romeinen, maar een Romeinse stad werd.

Opgravingen Iberisch-Romeinse stad

Sinds de opgravingen in 2010 van start zijn gegaan, hebben al veel vrijwilligers hun steentje bijgedragen. Studenten uit de hele wereld komen naar Cástulo om mee te helpen. Gigantische zakken met zand staan klaar om beetje bij beetje door een zeef van ongeveer een vierkante meter te gaan. Om zo botten, aardewerk, munten en meer te vinden. 

Op een andere plaats borstelen mensen voorzichtig stenen schoon die onder de grond gevonden zijn. En alles wat gevonden wordt, wordt tot in de kleinste details gedocumenteerd en in zakjes gedaan voor verder onderzoek. 

Ik ben helaas veel te ongeduldig voor dit soort werk. Maar wat moet het geweldig zijn om hier mee te komen helpen en dan het zo lang gezochte Forum, sieraden van een van de oude bewoners van Castricum of iets anders te vinden...

Vondsten Iberisch-Romeinse stad Cástulo

Tijdens de opgravingen heeft men al talrijke vondsten gedaan, al was het Forum in 2015 nog niet gevonden. De meest indrukwekkende vondst die men tot nu toe heeft gedaan, is die van een mozaïeken vloer uit 1.n.Chr. of 2.n.Chr. De vloer is enorm groot en nog vrijwel intact. 

Verder heeft men naast gebruiksvoorwerpen, sieraden, ed. nog gevonden: 

• een haven bij de rivier, 
• thermen, 
• een Acropolis, 
• 3 patio’s,
• verdedigingstoren (echter uit Moorse tijd).

Nog vele jaren werk

Alleen de mozaïeken vloer is helemaal opgegraven in deze voormalige Iberisch-Romeinse stad in het binnenland van Andalusië. Maar de haven en de thermen zijn nog maar gedeeltelijk opgegraven. En het Formum Romanum is nog steeds niet gevonden. 

Er ligt dus nog vele jaren werk voor de boeg. Als ik nog een keer in de buurt ben, ga ik zeker weer kijken! Ik ben nu al benieuwd wat er nog meer van onder de grond tevoorschijn komt…

Leuk detail

Ter nagedachtenis van prinses Himilce, de echtgenote van Hannibal, werd rond 200v.Chr. een standbeeld gebouwd. Dit standbeeld is tegenwoordig niet langer in Cástulo te zien, maar in … Baeza! 

Het standbeeld prijkt alweer een paar eeuwen op de Plaza de los Leones (=plein van de leeuwen): de leeuwenfontein! Net als vele andere stenen van de stad Cástulo, is de fontein in de zestiende eeuw meegenomen naar de toen snel groeiende stad Baeza.

Praktische informatie

Ligging Iberisch-Romeinse stad Cástulo

De Iberisch-Romeinse stad Cástulo bevindt zich een paar kilometer buiten het plaatsje Linares, in de provincie Jaén. Aan de Carretera JA-3003. 

Openingstijden Iberisch-Romeinse stad Cástulo

Je kunt de Iberisch-Romeinse stad Cástulo en het bijbehorende bezoekerscentrum van dinsdag t/m zondag bezoeken van 10 tot 17 uur. Alleen op maandag is alles gesloten.

De entree is overigens gratis voor bewoners van de Europese Unie.

Wat je ook niet mag missen in provincie Jaén

• Úbeda, Baeza en Jaén - dé Renaissance steden van Andalusië;
• de olijvenwereld van de provincie Jaén;
• de Arabische baden van Jaén;
• de Joodse synagoge in Úbeda;
• de traditionele pottenbakkerijen van Úbeda.

Georganiseerde rondreizen door Jaén

Ben je op zoek naar een georganiseerde rondreis door de provincie Jaén? Kijk dan eens naar de volgende rondreizen:

Individuele rondreis Andalusië van Pharos Reizen (13 dagen)

Luxe autovakantie Grand Tour Andalusië (22 dagen)

Busreis door Andalusië van TUI (8 dagen)

Wil je langer op vakantie? Kijk dan eens naar de 10-daagse en 14-daagse busreis door Andalusië van TUI.

Sfeervolle accommodaties in provincie Jaén

---