Door: Ria Poulsen
Als je wel eens in de Goede Week in Spanje bent geweest, heb je allicht al eens iemand een hartverscheurend lied in een processie horen zingen. Dit is waarschijnlijk een saeta geweest, die wordt gezongen als een heiligenbeeld langskomt. Hier vertel ik meer over deze religieuze klaagzang.
Een saeta is een gepassioneerde klaagzang, die veel gezongen wordt tijdens Semana Santa processies in Spanje. En dan vooral in Andalusië en in een aantal delen van Murcia, Extremadura en Castilla La Mancha.
Het klaaglied wordt gezongen ter ere van Jezus of Maria en wordt gezongen op het moment dat het heiligenbeeld de saeta zanger passeert.
Filmpje Goede Week in Andalusië, met op achtergrond saeta (door Rocío Jurado).
De saetero (=zanger) kan een professionele zanger of zangeres zijn die ingehuurd is door een bepaalde broederschap. De zanger(-es) zingt dan vaak vanaf een laag balkon.
Maar het kan ook iemand uit het publiek zijn, die zijn of haar toewijding aan Jezus of Maria wilt tonen.
Saeta zangeressen dragen vaak een traditionele zwarte klederdracht. De zogenaamde mantilla.
Saetas hebben hun oorsprong in Arabische en Joodse liederen. In de zestiende en zeventiende eeuw worden zij gezongen in Christelijke boetedoeningsprocessies. Die georganiseerd worden door Franciscanen.
De Franciscanen noemen de saetas “adviezen en oordelen”. Die zij tijdens een boetedoeningsprocessie zingen in de vorm van versregels.
De oorspronkelijke saetas zijn gebeden die gericht zijn tot de Maagd Maria of tot Jezus. En waarin men om hulp of genade bidt.
In het begin van de twintigste eeuw veranderen de traditionele religieuze saetas in verkorte en vereenvoudigde Flamenco klaagzangen. En veranderen zij van puur religieuze liederen in volksliederen.
Hoewel zij het meeste gezongen worden in Semana Santa processies in Andalusië, Murcia, Extremadura en Castilla La Mancha, hoor je ze zeker ook op andere plaatsen. Bijvoorbeeld in Zamora (Castillië en Leon) of Madrid.
Uitleg over Semana Santa processies in
Andalusië
Een unieke Semana Santa in het Caminos de
Pasión Gebied
Een sobere Semana Santa in Castillië en Leon